پیش بسوی شهر الکترونیکسازمان فناوری اطلاعات شهرداری تهران، به عنوان بازوی اجرایی شهرداری در زمینه فناوری اطلاعات وظیفه اصلی اجرای برنامه های متنوع حوزه ICT را در شهر تهران به عهده دارد. عمده وظایف و ماموریت های این سازمان را به طور مختصر به این شرح است :"راهبری و تعیین سیاستها و خط مشی های کلان به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در شهرداری تهران.

به کارگیری فناوری اطلاعات برای ارائه بهترین خدمات الکترونیک (eServices) به شهروندان و شهرداری، با رویکرد بهینه سازی معیارهایی مانند : سرعت، دقت، صحت، قابلیت اطمینان، امنیت، هزینه و کیفیت.

تدوین خط مشی ها و استانداردها، جهت اولویت بندی سرمایه گذاریهای شهرداری، در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات، برای حصول بیشترین هماهنگی در بخش های مختلف.

تحقیق و توسعه در حوزه ICT برای ایجاد راهکارهای جدید سازمانی و شناسائی فرصت های بالقوه، به منظور پاسخگوئی به نیاز شهر و شهروندان و بهبود کارائی و اثربخشی فرآیندهای شهری با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات.

تامین، هماهنگی و به کارگیری زیر ساخت مناسب برای پشتیبانی از خدمات الکترونیک با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات . ایجاد ارتباط و مشارکت علمی ، تحقیقاتی و اجرائی در زمینه ICT با سایر مراکز دانشگاهی، سازمانها و شرکتهای مرتبط برای بهبود و ارتقاء سطح دانش فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری.

ایجاد، به روز رسانی و نگهداری بانکهای اطلاعاتی و پردازش آمار و اطلاعات مورد نیاز شهرداری در زمینه مدیریت شهری از طریق به کارگیری سیستمهای اطلاعاتی مناسب".

در شهر تهران، مدیریت مجموعه شهرداری به عنوان قوی ترین و مؤثرترین بازرسی بدنه مدیریت شهر، همواره سعی بر استفاده حداکثری از فناوری اطلاعات در حوزه های مختلف خدمات رسانی مطلوب به شهروندان داشته است و مهمترین اهداف سازمان در شش هدف خلاصه می شود :

۱) رضایت مشتریان درون سازمانی

۲) رضایت مشتریان برون سازمانی

۳) بهبود فرآیندهای درون سازمانی و برون سازمانی با استفاده از IT

۴) بهبود مدیریت اطلاعات سازمان با استفاده از IT

۵) کاهش هزینه های مدیریت IT

۶) مدیریت سرمایه های IT شهرداری

سازمان فناوری اطلاعات شهرداری تهران به عنوان بزرگترین سازمان فعال در حوزه فناوری اطلاعات کشور با تعداد زیادی از نیروی متخصص، وجود امکانات و زیر ساخت های مورد نیاز و حجم زیادی از فعالیتها به طور مستقیم و غیر مستقیم خدمات رسانی مطلوب به شهروندان را در کنار مدیریت شهرداری هدف قرار داده است. سازمان فناوری اطلاعات در راستای شعار شهروندمداری در شهرداری تهران، هدف و رسالت خود را ارائه خدمات مطلوب به شهروندان و مدیران شهری با استفاده حداکثری از فناوری اطلاعات می داند. ذکر این نکته ضروری است که ارائه خدمات مطلوب نظر مدیران شهری که وظیفه اصلی برنامه ریزی در جهت خدمات رسانی مطلوب به شهروندان را در حوزه های متنوع زندگی شهری بر عهده دارند نیز یک روش غیر مستقیم خدمت رسانی به شهروندان و حر کت در مسیر تحقق شعار شهروند مداری شهرداری تهران است. به منظور نقش آفرینی فناوری اطلاعات در هر یک از این موارد و استفاده حداکثری و مطلوب مدیریت شهری از این ابزار توانمند و تحول ساز در مجموعه شهرداری تهران، سازمان فناوری اطلاعات در دو حوزه اقدام به تمرکز توان اجرایی خود کرده است:

۱) حوزه گسترش زیر ساخت های فناوری اطلاعات

۲) حوزه گسترش سرویسهای مورد نیاز شهروندان و مدیران شهری در حوزه گسترش زیر ساخت ها، با توجه به اینکه با زیر ساخت های قبلی نیاز های دورنما و استفاده از فناوری اطلاعات در هریک از موارد سه گانه محقق نمی شد، اقدامات زیر بنایی و اساسی زیادی صورت پذیرفته است:

۱) توسعه شبکه بزرگ شهری تهران : به گونه ای که در حال حاضر بیش از ۴۲۰ ساختمان وابسته به شهرداری تهران در سراسر شهر پهناور تهران به صورت Online به شبکه یکپارچه شهرداری متصل هستند .

۲) راه اندازی سایت مرکزی داده ها (Data Center). این مرکز با معماری چهارلایه برای افزایش ضریب امنیت اطلاعات و سیستم ها

لایه اول:

محیط ذخیره سازی اطلاعات Storage Layer

لایه دوم:

سرویس های بانک اطلاعاتی Database Layer

لایه سوم:

برنامه های کاربردی Applications Layer لایه چهارم: سرویسهای عمومی Public Service Layer)

راه اندازی شده است. با ایجاد این مرکز عملا قدرت مانور مجموعه مدیریت شهری تهران برای در اختیار داشتن داده های تجمیعی که از قبل در سایت های متفاوت با سطوح ایمنی متفاوت و در شرایط عدم استاندارد نگهداری می شد افزایش می یابد. برنامه ریزان شهری می تواند با مراجعه به اطلاعات و داده های موجود در این سایت مرکزی، اطلاعات لازم را برای استفاده در جهت برنامه ریزی منسجم در اختیار داشته باشند. علاوه بر آن سازمان فناوری اطلاعات، تمامی سرور ها را با توجه به استاندارد های روز دنیا به روز رسانی کرد تا محیطی ایمن همراه با مطلوبیت مورد نیاز، برای ارائه امکانات مورد نظر مدیران شهرداری در اختیار قرار دهد.

۳) ایجاد دفاتر خدمات الکترونیکی در سطح شهر تهران.

سازمان فناوری اطلاعات با همکاری بخش خصوصی نسبت به ایجاد دفاتر الکترونیک خدمات مورد نیاز شهروندان که از جانب شهرداری تهران ارائه می شود همت گمارد. در این طرح کلیه نیازهای مراجعاتی شهروندان به حوزه های مختلف شهرداری از طریق نزدیکترین دفاتر خدمات الکترونیک محل زندگی شهروندان پاسخ داده شده و از مراجعات حضوری به نقاط مختلف و همچنین سفرهای درون شهری زائد کاسته می شود و در وقت شهروندان صرفه جویی می شود. این دفاتر علاوه بر اینکه به مدیران شهری این امکان را می دهند تا برای رفع نواقص و مشکلات خدمات دهی به شهروندان و افزایش سطح رضایت ناشی از مراجعات به حوزه های شهرداری، برنامه ریزی های منسجم داشته باشند، از تصمیم سازی های موازی که در برخی موارد به دلیل اختلال در مراحل اجرایی دیگر برنامه ها، باعث اثرات معکوس و نارضایتی شهروندان می شود جلوگیری می کنند و همچنین با توجه به استقرار این دفاتر در هر یک از نواحی شهرداری تهران قدرت مانور و برنامه ریزی مدیران شهری در کوچکترین واحد های اجرای شهرداری یعنی نواحی نیز افزایش می یابد.

۴) تهیه سند امنیت اطلاعات مبتنی بر استاندارد سیستم مدیریت امنیت اطلاعات

(ISMS ISO۲۷۰۰۱). در زمینه توسعه خدمات الکترونیک نیز سازمان فعالیت های گسترده ای داشته که به طور خلاصه به برخی از این خدمات اشاره می کنیم :

تولید و راه اندازی سامانه فوریت های خدمات شهری درقالب سیستم تلفنی اضطراری شهری (Emergency Call) با عنوان ۱۳۷ و توسعه آن تا سطح کلیه واحدهای اجرائی شهرداری تهران.

تولید و راه اندازی سامانه پاسخگوئی به شکایات، انتقادات، پیشنهادها و تقدیر و تشکر مردم با عنوان ۱۸۸۸ و توسعه آن تا سطح همه واحدهای اجرائی.

اصلاح و توسعه سامانه مکانیزه شهرسازی و معماری با امکان دسترسی مستقیم مردم از طریق اینترنت به برخی از بخش های آن به منظور شفاف سازی(به ویژه قوانین و مقررات) و سرعت عمل. تولید و راه اندازی سیستم بازدید یکپارچه در سطح مناطق ۲۲ گانه، به منظور کاهش زمان بازدیدهای متفرقه حوزه های شهرسازی، نوسازی، املاک و مستغلات، فضای سبز و... (ظرف ۸ ماه) پیاده سازی سامانه یکپارچه مدیریت و کنترل پروژه، به منظور نظارت بر عملکرد پروژه ها.

توسعه سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و برقراری دسترسی مستقیم مردم از طریق اینترنت با قابلیتهایی همچون آدرس یابی، جستجوی اماکن، جستجوی کوتاهترین مسیر، اندازه گیری، امکان ثبت اطلاعات توسط مردم به منظور افزایش اطلاعات تحت عنوان کاوشگر تهران .

تولید و راه اندازی سامانه آدرس یاب برای آتش نشانی به منظور افزایش سرعت در پیدا کردن آدرس دقیق محل سانحه برای اعزام ماموران.

تولید و راه اندازی خدمات مبتنی بر پیام کوتاه(SMS) مانند سرویس SMS Parking، اطلاع رسانی و دریافت پیام مردم برای کلیه واحدهای شهرداری به تفکیک و شماره مستقل.

راه اندازی سامانه رصدخانه و تجمیع کلیه اطلاعات موجود در اکثر سیستم های جاری و مهم به منظور اشراف مدیریت کلان شهری بر انحرافات و کشف نقاط بحرانی. توسعه آموزشهای کارکنان و فرهنگ سازی بهره برداری از خدمات و امکانات موجود (حذف اکثر نشریات داخلی و انتشار الکترونیکی.)

راه اندازی سامانه یکپارچه دبیرخانه الکترونیک درمناطق شهرداری به منظور سرعت عمل درمکاتبات و یکپارچگی .

راه اندازی و به کارگیری سیستم های POS و ATM درمناطق باهمکاری برخی بانک ها

برقراری ارتباط الکترونیکی با بانک ها و پرداخت اینترنتی

ارائه سرویس های اینترنتی مربوط به عوارض برای شهروندان

باتوجه به اینکه رویکرد سازمان فناوری اطلاعات در ارائه و گسترش سرویس ها بر این مبنا است که یک شهروند در هر مکانی در هر زمانی یک خدمت مورد نیاز شهری را از طریق سرویس های IT در اختیار داشته باشد، لذا پورتال اصلی شهرداری با آدرس Tehran .ir راه اندازی شد سرویس های متعددی هم از طریق اینترنت به شهروندان ارائه می شود از جمله طرح ترافیک، ثبت درخواست ۱۳۷ و ۱۸۸۸، جستجوی اموات در بهشت زهرا، آدرس یاب شهری (کاوشگر شهر تهران)، پرداخت عوارض به صورت اینترنتی و ... ضمنا" به منظور اطلاع رسانی به شهروندان و شفاف سازی فعالیت ها نسبت به ارائه گزارش ها و تراز مالی شهرداری، نحوه محاسبه عوارض، قیمت منطقه املاک و ... نیز اقدام می شود . از سوی دیگر به منظور تسهیل در ارائه خدمات در سازمان شهرداری نیز پورتال درون سازمانی تهیه شده است که کلیه واحدهای اجرایی سرویس های خود را از طریق این پورتال در شبکه اینترانت داخلی در دسترس دارند. محیطی برای مدیران و کارشناسان مهیا شده تا فارغ از محل استقرار امکان پیگیری و انجام امور و و ظایف جاری را داشته باشند که این خود موجب سرعت و سهولت در امور اجرایی بوده و به طور غیر مستقیم در امر خدمات رسانی به شهروندان موثر است.

مدیریت سازمان فناوری شهرداری تهران معتقد است برخی مشکلات شهری نظیر ترافیک و آلودگی هوا و از این دست که از سویی باعث اتلاف وقت و هزینه های فراوان در حوزه شهروندی و از سوی دیگر باعث ایجاد تنش ها و مشکلات فراوان اجتماعی در شهر تهران شده اند تنها با بهره گیری از امکانات ICT و فناوری های این چنین کاهش می یابد و به همین دلیل باید در جهتی حرکت کرد که خدمات مختلف شهری را به در منازل شهروندان برساند؛ تا نیاز تردد آنها در سطح شهر کاهش یافته و بالتبع از میزان اثرات سوء ترافیک شهری و آلودگی هوا نیز کاسته شود. در ادامه به برخی از پروژه های انجام شده در سازمان فناوری اطلاعات شهر تهران به صورت مختصر اشاره می شود.